Η ΜΕΣΑ ΓΩΝΙΑ
Η προέλευση του ονόματος:
Από τον 15ο αιώνα υπήρχαν κάτω από τον Πύργο ανάμεσα σε δύο ρεματιές, αγροτικά κελιά (αγροτοκατοικίες) , που στη συνέχεια εξελίχθηκαν σε μικρούς οικισμούς, με τα ονόματα Μέσα και Έξω Γωνιά, όπως αναφέρονται σε διάφορα έγγραφα της εποχής.
Στα κελιά εκείνα παρέμεναν οι ιδιοκτήτες των κτημάτων και το βράδυ επέστρεφαν στο κάστρο του Πύργου, για να έχουν ασφάλεια από τις επιθέσεις πειρατών ή άλλων επιδρομέων. Μετά το τέλος των πολέμων μεταξύ Βενετών και Τούρκων, οι ιδιοκτήτες διέμεναν και την νύχτα στις εν λόγω κατοικίες, η συν τω χρόνο αύξηση των οποίων έδωσε την μορφή του χωριού. Πράγματι από τον Πύργο βλέπει κανείς την σχηματιζόμενη γωνία που έχουν και οι δύο ρεματιές, η Μέσα και η Έξω.Η «ΕΠΙΣΚΟΠΗ»
Η προέλευση του ονόματος έχει 4 εκδοχές:
Κατά την πρώτη, το όνομα προέρχεται από το επίθετο της Παναγίας «επισκοπή» που αναφέρεται στην Μικρή Παράκληση:
«Νοσούντα το σώμα και την ψυχήν, επισκοπής θείας και προνοίας της παρά σου..» (ωδή Α’)
«Ιασαι αγνή των παθών μου την ασθένειαν, επισκοπής σου αξιώσασα…»(ωδή Ε’)
Κατά την δεύτερη εκδοχή, το τοπωνύμιο προέρχεται από την λέξη «επίσκοπος». Πρώτος δε Επίσκοπος Θήρας, αναφέρεται ο Διόσκουρος (342-344 μ.Χ.). Από τον ζ’ αιώνα μέχρι και το 976 η επισκοπή Σαντορίνης κατείχε τη 5η θέση ανάμεσα στις 11 επισκοπές των Κυκλάδων, που υπήγοντο στον Μητροπολίτη Ρόδου. Μετά τον 11ο αιώνα και την ίδρυση του Ναού της Παναγίας Επισκοπής, ο εκάστοτε επίσκοπος διέμενε σε οικία του περίβολου του ναού, που κατά την παράδοση ήταν Μοναστήρι, οπότε η λέξη επίσκοπος έδωσε και την ονομασία Επισκοπή στην περιοχή αλλά και στον ναό.
Κατά την Τρίτη εκδοχή, είναι πιθανό το Επισκοπή να προέρχεται από τη λέξη Πίσκοπος, που στους μεταβυζαντινούς χρόνους ήταν γνώστη στη νησιωτική Ελλάδα.
Τέλος κατά την τελευταία εκδοχή, το Επισκοπή έχει ιδιαίτερη σχέση με την φροντίδα της Παναγίας, που επισκοπεί, δηλαδή παρατηρεί με προσοχή και φροντίδα το νησί …Ενώ όμως το Επισκοπή είναι παλιότερο από το Μέσα Γωνιά, στα έγγραφα διατηρείται το δεύτερο, χωρίς οι κάτοικοι από την επίδραση του πρώτου να ονομάζονται Επισκοπιανοί ή Πισκοπιανοί αλλά Μεσαγωνιάτες.
Όταν το 1912 με το νόμο ΔΝΖ’ καταργήθηκαν οι τρεις δήμοι της Θήρας και ιδρύθηκαν οι κοινότητες, η Μέσα Γωνιά έγινε κοινότητα με το όνομα «Κοινότης Επισκοπής» επειδή φιλοξενούσε στην περιφέρεια της τον ναό της Επισκοπής.
ΤΟ ΚΑΜΑΡΙ
Μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του 1956 οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν στο Καμάρι,
Η ονομασία του χωρίου προήλθε από μια καμάρα, που βρίσκεται στην παραλία του χωριού, τώρα ερειπωμένη και που άλλοτε ήταν τελωνείο.
Το Καμάρι, γεννήθηκε ως το σωτήριο σπίτι των Μεσαγωνιατών μετά τον καταστροφικό σεισμό του 1956. Κάποιοι διέδιδαν ότι η παραμονή εκεί θα ήταν προσωρινή, όμως με τα χρόνια εγκαταστάθηκαν και η σημερινή του εξέλιξη φαίνεται καθαρά στην παρακάτω φωτογραφία!
Γιατί όπως λέει κι ένα γνωμικό μία εικόνα ισούται με χίλιες λέξεις…
Πηγές: Θηραϊκά χρονικά: Ο Ναός της Επισκοπής και «Το τοπωνύμιο Καμάρι», εφημ. Πανθηραϊκή Κραυγή, Μάιος 1970, σ.2 Ματθαίου Ε. Μηνδρινού
